که تحت عنوان افسردگی بالینی نیز شناخته می شود. اتفاقات گوناگونی دست به دست هم می دهد که فرد مبتلا به افسردگی شود مخصوصا اتفاقات شوکه کننده مثل فوت یکی از عزیزان یا ورشکستگی مالی و…
علائم اختلال افسردگی عمده
⭐️ احساس غم و اندوه شدید (در کودکان به صورت تحریک پذیری)
⭐️ ناتوانی در لذت بردن از فعالیت های لذت بخش
⭐️ احساس گناه و شرم و خجالت
⭐️ احساس نا امیدی و بی فایدگی و بدبینی
⭐️ ناتوانی در تمرکز و تصمیم گیری سریع
⭐️ناراحتی های بدنی (درد های شکمی، سردرد و…)
⭐️ تغییرات خواب (بی خوابی یا پر خوابی):
خواب راحتی ندارند، در طول شب چند بار از خواب بیدار می شوند و یا با اینکه خیلی زیاد می خوابند، در طول روز احساس خستگی می کنند.
⭐️ تغییرات وزن و اشتها (بی اشتهایی یا پر اشتهایی):
ممکن است مدعی شوند غذا بی مزه است و اشتهای خود را از دست داده اند و یا ممکن است اشتهای زیادی پیدا کنند در نتیجه نسبت به قبل لاغرتر یا چاق تر می شوند.
⭐️ نداشتن انرژی
⭐️ افکار خودکشی
⭐️ کندی روانی حرکتی:
ممکن است افکار یا حرکاتشان کند و آهسته شود مخصوصا در صحبت کردن.
⭐️ بی قراری روانی حرکتی:
ممکن است آرام و قرار نداشته باشند، نشستن آزارشان می دهد، دستانشان را به هم می فشارند.
نکته : افسردگی در کودکان به صورت رفتاری خودش را نشان می دهد نه به صورت کلامی یعنی تحریک پذیر، گوشه گیری، ضعف در عملکرد تحصیلی و ناراحتی های جسمانی.
عوامل بروز افسردگی
عوامل اجتماعی و محیطی:
نظریات زیادی در این مورد مطرح شده است که به اختصار بعضی از آن ها را توضیح می دهیم. در نظریه شناختی بک، زیر بنای اصلی افسردگی، افکار منفی و تحریف شده نسبت به خود، دنیا و آینده بیان شده است. افراد افسرده هر اتفاقی برایشان رخ دهد را بدبینانه تلقی می کنند. رفتارگرا ها علت افسردگی را نداشتن انگیزه و تقویت کننده و همینطور پیش قدم نشدن در کار ها بیان می کنند. نظریه درماندگی آموخته شده این نکته را بیان می کند که فرد با توجه به تجربیات گذشته و شکست خود، دیگر تلاش نمی کند و بدبینی اش را تغییر نمی دهد. در نظریه اسناد علت یابی موضوع کلیدی است که فرد در مورد رویداد هایی که در زندگی اتفاق می افتد چه علتی بیان می کند، به عنوان مثال افراد افسرده اگر نمره خوبی در امتحان بیاورند به سادگی امتحان یا خوش شانسی ربط می دهند نه به تلاش خودشان. نظریه نشخوار فکری بیان می کند که افرادی که به نشخوار فکری یعنی همیشه به افکار و تجربیات منفی فکر می کنند و مکرراً این افکار را مرور می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. در نظریه سیستمیک، شیوه تربیت نادرست والدین بیان شده است. از دیگر عوامل می توان به داشتن احساس گناه و بی کفایتی اشاره کرد.
ژنتیک:
طبق بررسی های انجام شده روی دو قلو های همسان و ناهمسان، ارثی بودن افسردگی شناسایی شد.
انتقال دهنده های عصبی:
تعدادی از انتقال دهنده ها به نوعی در بروز افسردگی نقش کمک کننده دارند از جمله (سروتونین و نور اپی نفرین)
نابهنجاری در ساختار مغز:
بادامه، هیپوکامپ، کمربند قدامی زیر زانویی، قشر پیش پیشانی پشتی جانبی، چهار ساختار عمده مغز هستند که در افسردگی دخیل اند.
هورمون ها:
سطح هورمون کورتیزول غالبا در افراد افسرده نرمال نیست.
شیوه های درمان افراد افسرده
شیوه های گوناگونی برای درمان افسردگی وجود دارد از قبیل درمان شناختی رفتاری، دارو درمانی، درمان با شوک الکتریکی و…
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT): در این درمان با کمک استعاره ها و تمارین و تناقض به مراجع کمک می کند که هر آنچه را که خارج از کنترل شخصی اش هست را بپذیرد و متعهد باشد به آنچه که زندگی را پر بار می سازد.
درمان شناختی رفتاری (CBT): در این درمان با تمرکز بر رفتار، افکار و احساسات، به درمانجو کمک می کنیم تا افکار مثبت و الگو های کاربردی صحیح را جایگزین افکار و اعمال نادرست کند. و مهارت های اجتمایی و کنترل خشم نیز کار می شود.
دارو درمانی: داروهایی که در درمان افسردگی به کار برده می شود به چند دسته مختلف تقسیم می شوند از قبیل
*بازدارنده های منوآمین اکسیداز (مثل فنلزین و ترانیل سیپرومین و…)
*بازدارنده های انتخابی بازجذب سروتونین (مثل فلوکستین و سرترالین و ترازودون و سیتالوپرام و…)
*داروهای سه حلقه ای (مثل ایمی پرامین و نورتریپتیلین و دسی پرامین و آمی تریپتیلین و…)
*باز دارنده های نوراپی نفرین و سروتونین (مثل دولو کستین و نلافاکسین و…)
تکنیک های درمانی دیگر: آزمون شواهد ، اسناد دهی مجدد، تصور زمانی، تقسیم مسئولیت ها، درمان بین فردی، ماساژ درمانی و …
معرفی فیلم های سینمایی در زمینه اختلال افسردگی
نام فیلم : عوارض جانبی (Side effects)
موضوع روانشناسی فیلم : اختلال افسردگی و اضطراب
خلاصه فیلم : شوهر امیلی ، بهتازگی یک دوران زندان چهار ساله را پشت سر گذاشته و به خانه برگشته است، اما امیلی هنوز درگیر افسردگی مزمنی است که رهایش نمیکند. روزی او با اتومبیل شخصیاش اقدام به خودکشی میکند اما از این سانحه جان سالم به در میبرد. جان که یک روانپزشک است برای بررسی وضعیت روحی او با ویکتوریا که پزشک سابق او بود مشورت میکند تا قرصهای مناسبتری برای او تجویز کند. اما قرصهای جدید و تازه به بازارآمده آثار مخربی بر روح و روان امیلی میگذارند و پیامدهای ناگواری دارند
نام فیلم: ورونیکا تصمیم میگیرد بمیرد (Veronika Decides to Die)
موضوع روانشناسی فیلم: اختلال افسردگی
خلاصه فیلم: ورونیکا تصمیم میگیرد بمیرد ، داستان درمورد ورونیکای ۲۴ ساله که علیرغم زندگی نرمالش تصمیم به خودکشی میگیرد. این کتاب تا حدودی بر پایهٔ تجربیات شخصی کوئلیو از بیمارستانهای روانی مختلف است و حول محور دیوانگی میچرخد. داستان حاوی این پیام است: «عقلانیت انبوهی از دیوانگیهاست»